Iets over epidemieën in de voorbije eeuwen
Prof. Dr. Paul Broos
Van in de vroege middeleeuwen worden onze gewesten geteisterd door allerlei infectieziekten. De Zwarte Dood of builenpest is in de Nederlanden zowat 320 jaar aanwezig vanaf de eerste epidemie in 1349 tot de laatste uitbarsting in 1669. Melaatsheid was hier reeds vanaf de Romeinse tijd gekend maar neemt tijdens de kruistochten drastisch toe. Ook “driedagen koorts”, moeraskoorts of malaria zal eeuwen lang de levensverwachting en -kwaliteit van de bevolking in belangrijke mate ondermijnen.
Zeelieden van Columbus (1493) brengen ons uit de nieuwe wereld een aandoening die waarschijnlijk voordien in Europa niet bestond en waartegen de bevolking geen weerstand had: syfilis!
Na de Middeleeuwen treden ook andere oorzaken van de haestige sieckten op de voorgrond. In de late 15de en 16de eeuw verschijnen difterie, pokken, mazelen… Legerbenden zorgen mee voor verspreiding van tyfus en dysenterie.
De pokken zijn tijdens de 19de eeuw enigszins onder controle dankzij Jenners succesvolle vaccinaties, maar de strijd tegen andere infectieziekten is nog verre van gewonnen!
Tuberculose, de ziekte van jonge kunstenaars uit de periode van de Romantiek wordt een al maar groter probleem.
Was de pest in het Europa van de 19de eeuw geen echt probleem meer, dan is nu een andere plaag opgedaagd vanuit het Oosten: cholera! Vooral de arme bevolking in grote steden wordt getroffen.
In de 20ste eeuw zal variola wel stilaan volledig verdwijnen maar er zijn andere boosdoeners opgedaagd. Zo maait de Spaanse griep in enkele maanden meer slachtoffers weg dan 4 jaar oorlogsgeweld.
En wat in onze 21ste eeuw?
Zullen we COVID-19 overleven?
Zullen we ooit gewapend zijn tegen die corona- en andere virussen?